Ngày 20-1 (giờ địa phương), ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập tức cải tổ chính phủ thông qua việc ký loạt sắc lệnh hành pháp, từng bước hiện thực hóa cam kết khi tranh cử. Các sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump bãi bỏ 78 quy định do người tiền nhiệm Joe Biden thiết lập.

Về đối nội có các sắc lệnh hành pháp đáng chú ý: 10 sắc lệnh liên quan tới vấn đề an ninh biên giới phía Nam và chống nhập cư trái phép; sắc lệnh nới lỏng hệ thống quy định trước đây của chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden áp đặt các hạn chế nhằm vào các công ty khai thác nhiên liệu hóa thạch; sắc lệnh ân xá cho khoảng 1.500 bị cáo trong vụ bạo loạn ngày 6-1-2021 tại Điện Capitol; sắc lệnh hành pháp cho phép mạng TikTok hoạt động thêm 75 ngày để tạo điều kiện cho công ty mẹ ByteDance thoái vốn khỏi ứng dụng này.

Về đối ngoại có các sắc lệnh như: sắc lệnh rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, đưa quốc gia có lượng khí thải hàng đầu thế giới ra khỏi nỗ lực toàn cầu chống biến đổi khí hậu lần thứ 2 trong vòng 1 thập niên, chấm dứt những chính sách ưu đãi đối với lĩnh vực xe điện; sắc lệnh hành pháp bắt đầu quá trình rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trong 1 năm.

Washington cũng sẽ cắt mọi đóng góp tài chính cho tổ chức này, vốn chiếm khoảng 18% ngân sách hoạt động của WHO; sắc lệnh rút khỏi Thỏa thuận thuế quan toàn cầu; sắc lệnh tạm dừng cấp viện trợ cho nước ngoài trong 90 ngày để chờ đánh giá về tính hiệu quả và tính nhất quán với chính sách đối ngoại của Mỹ; sắc lệnh đưa Cuba trở lại danh sách nhà nước tài trợ khủng bố…

Trong phản ứng đầu tiên, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel cho rằng mục đích của động thái này là tiếp tục tăng cường “cuộc chiến kinh tế chống lại Cuba”.

Sắc lệnh hành pháp là chỉ thị mà Tổng thống ban hành mà không cần phải tham vấn Quốc hội, cơ quan chịu trách nhiệm thông qua các luật thông thường. Tổng thống có thể lách luật của Hạ viện và Thượng viện bằng cách ban hành hướng dẫn trực tiếp cho các quan chức liên bang. Tuy nhiên, các sắc lệnh hành pháp có thể bị thách thức tại tòa án và có thể bị Tổng thống tiếp theo đảo ngược.

Trong một diễn biến khác, phát biểu trong buổi họp báo sau lễ tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông “rất thân thiện” với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và “chúng tôi có mối quan hệ tốt”.

Phát biểu của Tổng thống Donald Trump được đưa ra trong bối cảnh có nhiều kỳ vọng rằng ông có thể tìm cách khôi phục ngoại giao trực tiếp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Donald Trump đã có 3 cuộc gặp trực tiếp với ông Kim Jong Un.

Nguồn: Sài Gòn Giải Phóng